9.SINIFLARIN ÜLKE GENELİ ORTAK SINAVLARI

2023-2024 eğitim öğretim yılı 1. dönem 2. yazılı sınavların, 9. sınıf Türk dili ve edebiyatı ile matematik dersleri için 27 Aralık 2023 Çarşamba günü ülke genelinde ortak olarak yapılacağı resmi yazı ile bildirilmiştir. Sınavlar Türk dili ve edebiyatı ve Matematik derslerinden 20 adet çoktan seçmeli sorudan oluşan testlerle gerçekleştirilecektir.  

Bu kapsamda, ülke genelinde uygulanacak ortak sınavlarda ilgili dersler için oluşturulan konu soru dağılım tabloları aşağıda belirtilmiştir.

9.SINIF MATEMATİKDERSİ 1.DÖNEM 2.ORTAK YAZILI KONU SORU DAĞILIM TABLOSU

9. SINIF TÜRK DILI VE EDEBIYATI DERSI 1. DÖNEM 2. ORTAK YAZILI KONU SORU DAĞILIM TABLOSU

• Şiir ünitesi kazanım ve açıklamaları için bkz. EK 1, hikâye ünitesi kazanım ve açıklamaları için bkz. EK 2.
• Ülke genelinde yapılacak ortak sınavlarda çoktan seçmeli sorular üzerinden, 20 soru göz önünde bulundurularak planlama yapılmıştır.
• Sözlü iletişim becerisine yönelik uygulama sınavları MEB Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği uyarınca ders öğretmenlerince yapılacaktır.

A) OKUMA (METNI ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME)

1. 1.  ŞIIR

      Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.

Öğrencilerin bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin etmesi ve tahminini kaynaklardan yararlanarak kontrol etmesi sağlanır.

      Şiirin temasını belirler.

Tematik bütünlüğü olmayan şiirlerde (genellikle gazel, koşma vb.) birden çok temanın bir arada bulunabileceği göz önünde tutulmalıdır. Bu durum aynı zamanda türün/dönemin/anlayışın bir özelliğini gösterebilir.

      Şiirde ahengi sağlayan özellikleri/unsurları belirler.

1. a.  Şiirde ahenk unsurları (ölçü, kafiye, redif, nakarat; ses, kelime ve kelime grubu tekrarı, ses akışı vb.) üzerinde durulur.
2. b.  Hece ölçüsünde hece sayısı eşitliğinin, aruz ölçüsünde hecelerin açık-kapalı (uzun-kısa) oluşunun esas alındığı üzerinde durulur. Ancak aruz kalıplarına ve şiirde aruz ölçüsünü buldurmaya yönelik çalışmalara yer verilmez.
3. c.  Şiirin ahenk ve şekil özelliklerinin -varsa- içerikle ilişkisi üzerinde durulur. Bazı şiirlerde ölçü ve kafiye seçimi, kelimelerin düzenlenişi, dizelerin uzunluğu-kısalığı vb. aracılığıyla içeriğin görsel olarak şiirin şekline yansıtıldığı ve/veya ahenk özelliklerinin içerikle bağlantılı olduğu belirtilir.

      Şiirin nazım biçimini ve nazım türünü tespit eder.

1. a.  Şiirin nazım biçimi belirlenirken nazım birimi, kafiye düzeni, ölçü gibi şekil özelliklerinin; nazım türü belirlenir- ken içeriğin (konu, tema vb.) esas alındığı vurgulanır.
2. b.  Divan, halk ve dünya şiirinden gelen biçim ve türler ile şaire özgü yenilikler, buluşlar ve -varsa- bunların gele- neksel biçim ve türlerle ilişkisi ele alınır.
   1. c.  Metne/döneme göre konu bakımından lirik, epik, pastoral, satirik, didaktik şiir türlerine değinilir.

      Şiirdeki mazmun, imge ve edebî sanatları belirleyerek bunların anlama katkısını değerlendirir.

1. a.  9. sınıfta şiirde öne çıkan, dikkat çeken ve/veya yaygın olarak bilinen edebî sanatlar (teşbih, istiare, mecazı- mürsel, teşhis ve intak, tenasüp, tezat, telmih, hüsnütalil, tecahüliarif, kinaye, tevriye, tariz, irsalimesel, mübala- ğa) ele alınır.
   1. b.  Şiirdeki bütün edebî sanatların tespiti yoluna gidilmez.

      Şiirde söyleyici ile hitap edilen kişi/varlık arasındaki ilişkiyi belirler.

1. a.  Şiirde konuşanın şair değil şiirde konuşan kurgusal kişilik/varlık olduğu, söyleyicinin şiirin içeriğine ve akset- tirdiği ruh durumuna göre karakter ve “ses” kazandığı, bu durumun şiiri okuma tonuna/tarzına, şiirin anlamına etkide bulunduğu ve okuma faaliyetinde okuyucunun bu söyleyiciyle özdeşleştiği vurgulanır.
   1. b.  Söyleyicinin genel okuyucuya, bir kişi, grup veya varlığa seslenme durumuna göre muhatabı belirlenir.

      Şiirde millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihî ve mitolojik ögeleri belirler.

1. a.  Şiirde şiirin yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtan unsurlara ve/veya şiirin dönemin gerçekliğiyle ilişkisine değinilir.
2. b.  Bazı metinlerde ise içeriğin/göstergelerin genel anlamda doğal, toplumsal veya bireysel gerçeklikle ilişkisi üzerinde durulur.
   1. c.  Bu hususlar değerler eğitimi çerçevesinde ele alınır.

      Şiiri yorumlar.

Şiirdeki açık ve örtük iletileri; şiirle ilgili tespitlerini, eleştirilerini, güncellemelerini ve beğenisini metne dayanarak/ gerekçelendirerek kazanımlar çerçevesinde ifade etmesi sağlanır.

      Şair ile şiir arasındaki ilişkiyi değerlendirir.

1. a.  Bu kazanım ele alınırken şiirin, şairin hayatı ve görüşleriyle ilişkisi üzerinde durulur.
2. b.  Şiirin şairin ünlü eserlerinden biri olması, şairin tanınmasına katkısı, şiirin edebiyat ve/veya toplum hayatında- ki akisleri vb. hususlar üzerinde durulur (Örnekler: Necip Fazıl’ın “Kaldırımlar Şairi”, “İstiklâl Marşı”nın millî marş, Mehmet Âkif’in ise bu vesileyle “millî şair” olarak anılması; Vesilet’ün Necat’ın mevlit türünün sembol eseri olup halk arasında bir geleneğe vesile olması). Bu hususların metne ve şaire göre farklılık göstereceği belirtilir.

      Metinden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.

      Metinler arası karşılaştırmalar yapar.